Młodzież LO w Świebodzicach na akcji „Żywa Biblioteka” zorganizowanej w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Świebodzicach

Idea Żywej Biblioteki opiera się na założeniu, iż najlepszą formą na zrozumienie i zaakceptowanie różnorodności jest bezpośrednie spotkanie się z nią. Żywa Biblioteka skupia osoby reprezentujące grupy, które narażone są na zjawisko dyskryminacji i wyalienowania ze społeczeństwa– są to przedstawiciele mniejszości narodowych, etnicznych, społecznych, seksualnych, religijnych, zawodowych oraz innych, którzy dzięki swej dostępności dają nam możliwość zapoznania się z ich odmiennością i weryfikacji własnych poglądów dotyczących grup dyskryminowanych lub z różnych przyczyn wykluczanych ze społeczeństwa. Osoby te stają się Żywymi Książkami, które zgodnie z regulaminem Żywej Biblioteki można „wypożyczyć” na określony czas w celu odbycia otwartej rozmowy. Żywa Biblioteka po raz pierwszy została zorganizowana w 2000 roku podczas Festiwalu Roskilde (Dania) przez grupę młodych ludzi skupionych wokół organizacji Stop the Violence. Żywa Biblioteka była również organizowana na Węgrzech, w Norwegii, Portugalii, Islandii, Finlandii, Szwecji i innych krajach europejskich oraz w Australii, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W Polsce pierwsza odsłona Żywej Biblioteki miała miejsce w Warszawie w 2007; a w tym roku po raz pierwszy zawitała do Świebodzic.

Pierwsze świebodzickie spotkanie odbyło się 27 kwietnia 2017 r. Grupa 16 uczniów z kl. I b i I a pod opieką pani Teresy Sławińskiej obejrzała film pt. ”Niebieskoocy”, Film przedstawia przebieg doświadczenia, jakie przeprowadziła w 1995 roku Jane Elliott walcząca przeciwko rasizmowi w Stanach Zjednoczonych. Eksperyment polegał na podzieleniu osób uczestniczących w badaniu na dwie grupy według nieistotnej i mało zauważalnej cechy dla nich charakterystycznej, jaką jest kolor oczu. Ludzie o niebieskich oczach zostali do celów badania uznani za grupę ” gorszą”, ” mniej inteligentną”, „mniej wartościową”. Jane Elliott deprymuje niebieskookich, poniża w celu ukazania, z jakimi trudnościami boryka się społeczność afroamerykańska na co dzień jedynie ze względu na to, iż mają ciemny kolor skóry. Podczas badania przedstawia mechanizmy dyskryminacyjne, jakimi przeciętni Amerykanie podświadomie się posługują. Badanie trwa 2,5 godziny, a większość uczestniczących w nim niebieskookich nie wytrzymuje złego traktowania. Film wzbogacony jest wypowiedziami Jane Elliott na temat jej działalności zwalczającej rasizm.

11 maja tego roku odbyło się drugie spotkanie prowadzone przez Panią Aleksandrę Hołyńsk–pedagoga ze stowarzyszenia „Diwersja” z uczniami szkół świebodzickich, w tym naszego liceum, które miało przestawić uczestnikom ideę „żywej biblioteki”. Polega ona na spotkaniu trwającym od 15 do 30 minut z osobami spotykającymi się z brakiem akceptacji w społeczeństwie, czyli tzw. „żywymi książkami”. Osoby o innym kolorze skóry czy innej orientacji seksualnej niż większość społeczeństwa często spotykają się z brakiem akceptacji, a nawet atakami fizycznymi. „Żywa biblioteka” ma pomóc zrozumieć sytuację tych właśnie osób. Na spotkaniu z Panią Hołyńską rozmawialiśmy o osobach nieakceptowanych w naszym społeczeństwie, które wyróżnia: kraj urodzenia, wiek, gender i tożsamość płciowa, kolor skóry, sytuacja socjoekonomiczna, orientacja seksualna, sprawność psychoruchowa, religia, przynależność etniczna. Wszystkie te cechy są często powodem braku akceptacji społecznej ze strony innych osób. Pani pedagog wymieniała nam najczęściej używane stereotypy dotyczące danej cechy, pytała nas o zdanie na dany temat, dyskutowała i wymieniała argumenty z uczestnikami spotkania.

„Żywa biblioteka” i spotkanie z „żywymi książkami” odbędzie się 1 czerwca tego roku w Miejskiej Bibliotece w Świebodzicach. Uważam, że może to być ciekawe doświadczenie i jeśli ktoś jest ciekawy, jak wygląda dana sytuacja z perspektywy osoby kompletnie odmiennej, powinien wybrać się i poświęcić kilkanaście minut na rozmowę. Poprzednie edycje „Żywej biblioteki” odbywające się wcześniej w innych miejscach były bardzo pozytywnie odbierane przez uczestników. Dowiedzieli się oni wielu ciekawych rzeczy na różne tematy dotyczące życia w społeczeństwie przedstawicieli różnych kultur, wyznań i grup społecznych.